ارزیابی مدل‌های پیش‌بینی خطر زمین‌لغزش در زیرحوضه سرخاب از واحد هیدرولوژیکی سد دز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 1- عضو هیت علمی مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

2 عضو هئیت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیز داری

3 دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد.

چکیده

زیرحوضه سرخاب از واحد هیدرولوژیکی سد دز با توجه به حساسیت سازندهای زمین‌شناسی، توپوگرافی و شیب از مناطق مستعد لغزش زمین است. به منظور ارائه مدل  مناسب ارزیابی و پیش‌بینی خطر زمین لغزش و سازگار با شرایط توپوگرافی و آب و هوایی منطقه کوهستانی سرخاب، بررسی‌های متعددی انجام شد. برای این منظور از بین مدل‌های موجود  مدل‌های مورا و وارسون (Mora & varson) اصلاح شده، نیلسن (Nilsen) اصلاح شده، آماری دو متغیره ارزش اطلاعاتی و تراکم سطح و همچنین مدل گوپتا–  جوشی( (Gupta & joshi  مورد ارزیابی قرار گرفتند.
 بررسی‌ها نشان می‌دهد که پارامترهای لیتولوژی، شیب، فاصله از گسل و کاربری اراضی از عوامل اصلی کنترل کننده وقوع زمین‌لغزش در این زیرحوضه‌اند، و بیش از 41 درصد از سطح منطقه دارای استعداد بالای وقوع خطر زمین لغزش است. از بین مدل‌های بیان شده، مدل آماری دومتغیره ارزش اطلاعاتی نتایج قابل قبول‌تری در پیش‌بینی وقوع زمین‌لغزش داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Assessment of landslide hazard models in Dez dam watershed (Sorkhab subbasin)

نویسندگان [English]

  • Taher Farhadinejad 1
  • Mohsen ShariatJafari 2
  • Salman sory 3
  • Iraj Vaeskarimi 1
1 1. Researchers of Lorestan Agricultural and Natural resources research center
2 Researchers SCWMRI
3 Former Master Student of Ferdousi University
چکیده [English]

 
The Sorkhab sub basin on Dez dam watershed is prone to landslide because of geological formation, topography and slope  and  accelerated erosion .Hazard assessment is necessary to mitigation of disasters  and landslides vulnerability. For this purpose, were assessing several methods including modified Mora & Varson , modified Nilsun, Cupta-Joshi, two variate statistical method and information value and area density method.
The survays show litology, slope, distance to faults, and landuse are main factors in occurrence of landslide in area. As such more of 41 percent of areas fall into the high susceptibility zones. statistical methods for information value is more disirable Hazard zonation method for This basin.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Landslide
  • Hazard zonation
  • Information value
  • Area density
  • Mora-Warson
  • Nelsun
افجه نصرآبادی، ح.، شتایی، ش.، رافت‌نیا، ن.، شریعت جعفری، م.، 1387. ارزیابی کارایی مدل‌های آماری ارزش اطلاعاتی و تراکم سطح در پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش مناطق جنگلی (سری دو جنگل شصت کلاته ایران). مجله علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی، جلد پانزدهم، ص. 34-43.
حافظی مقدس، ن.، 1372. پهنه‌بندی خطر لغزش منطقه تحت تأثیر زمین‌لرزه منجیل. پایان نامه کارشناسی‌ارشد زمین‌شناسی مهندسی،  دانشگاه تربیت مدرس تهران.
جلالی، ن.، 1381. ارزیابی تعدادی از روش‌های پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوزه آبخیز طالقان. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی،  پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری.
جلالی، ن.، 1380. ارزیابی روش‌های متداول پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوضه آبخیز طالقان. مجموعه مقالات دومین کنفرانس زمین‌شناسی مهندسی و محیط‌زیست ایران، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، جلد اول، ص. 211-223.
شریعت جعفری م.، غیومیان، ج.، 1387. ارزیابی کارایی مدل آنالیز آماری دو متغیره در پهنه‌بندی خطر رانش زمین. مجله علوم دانشگاه تهران، جلد سی و چهارم شماره 1، ص. 137-143.
فاطمی عقدا، س.م.، غیومیان، ج.، اشقلی فراهانی، ع.، 1382. ارزیابی کارایی روش‌های آماری در تعیین پتانسیل خطر زمین‌لغزش. مجله علوم زمین، جلد 11، ص28-47.
فرزام جو، ا.، شریعت جعفری، م.، غیومیان، ج.، 1378. بررسی ناپایداری شیب‌ها و رانش زمین درگسترة دامنه البرز مرکزی با تاکید بر نقش عوامل ساختاری و لرزه‌خیزی. مجموعه مقالات اولین کنفرانس زمین‌شناسی مهندسی و محیط‌زیست ایران، دانشگاه تربیت معلم، تهران، ص. 157-168.
فرهادی نژاد، ط.، سوری، س.،  لشکری پور، غ.، غفوری، م.، 1390. پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوضه کشوری به روش مورا- وارسون و نیلسن اصلاح شده. مجموعه مقالات ششمین کنگره ملی مهندسی عمران، دانشگاه سمنان.
مصفایی، ج.، اونق، م.، مصداقی، م.، شریعت جعفری، م.، 1388. مقایسه کارایی مدل‌های تجربی و آماری پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش (مطالعه موردی: آبخیز الموت‌رود). پژوهش‌های حفاظت آب و خاک (علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی)، جلد، 16، شماره 4، ص43-61.
یمانی، م.، محمدی، ا.، نگهبان، س.، 1389. پهنه‌بندی زمین‌لغزش در حوضه آبخیز توتکابن با استفاده از مدل‌های کمی. مجله جغرافیا و توسعه، ش 19، ص 83-98.
Fatemi Aghda, M., Ghiomian J., Eshgheli Farahani, A., 2006. Investigation  landslide hazard using fuzzy logic (case study: Roudbar area). Journal of science, Tehran university, 31(1): 43-64.
Gupta, R.P., Joshi,  B.C., 1990. Landslide hazard zoning using the GIS approach–a aase study from the Ramanga catchment, Himalayas. Engineering Geology, 28: 119-131.
Lee, S., Kyungduck, M., 2001. Statistical analysis of landslide susceptibility at Yonging, Korea. Environmental Geology, 40: 1095 −1113.
Michael, D.G., 1991.Classification of landslide hazard zonation methods and a test of predictive capability. Landslides, bell, Belkma, Rotterdam, ISBN 90 54 10 032 X.
Ownegh, M., 2002. Landslide Hazard, and Risk Assessment in the Southern Sunbirds of Newcastle. Sabbatical research report No. 2, University of Newcastle, Australia, 85 pp.
Yalcin, A., 2008. GIS-based landslide susceptibility mapping using analytical hierarchy process and bivariate statistics in Ardesen (Turkey): Comparisons of results and confirmations. Catena, 72: