انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
7
شماره 3 و 4
2015
02
20
مطالعه عوامل زمینشناسی موثر بر وقوع زمین لغزشهای منطقه زمان آباد، جنوب شرق همدان
1
14
FA
محمد حسین
قبادی
استاد گروه زمین شناسی د انشگاه بوعلی سینا همدان
amirghobadi@yahoo.com
پریا
بهزادتبار
دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
سعید
خدابخش
دانشیار گروه زمین شناسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
لیلی
ایزدیکیان
استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
شناخت عوامل زمینشناسی موثر بر وقوع زمینلغزشها به منظور شناخت سازوکار آنها و ارائه روشهای تثبیت دارای اهمیت ویژهای است. در این پژوهش با بازدیدهای صحرایی، زمینلغزشهای منطقه زمانآباد در جنوب شرق همدان، در 10 ایستگاه، شناسایی شده و طی انجام آزمونهای آزمایشگاهی ترکیب کانیشناسی، خصوصیات فیزیکی و مکانیکی مواد تشکیل دهنده لغزشها تعیین گردیده است. سپس با استفاده از نرم افزار(slide ver5.014.2004) پایداری آنها در شرایط استاتیکی و دینامیکی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. خاکهای تشکیل دهنده لغزشها ، نهشتههای انتقالیافته یک کانال دیرینه میباشند که در آنها هفت لایه تشخیص داده شده است. از هفت لایه مذکور براساس رده بندی متحد خاک چهار لایهSM-SP,SW SC,SP-SM,و سهلایهCL نامگذاری گردیدهاند. کانیهای رسی موجود در لایههای رسی (CL) ایلیت، کائولینیت و مونتموریلونیت میباشند. مهمترین عوامل لغزشهای موجود ترکیب کانیشناسی رسها، پنجه شویی شیب، گسلهای فعال، ناهمگنی مواد شیب و وجود خزش میباشد. با توجه به تجزیه و تحلیل انجام شده شیبهای مستعد گسیختگی ناهمگن هستند. ایستگاه های اول و چهارم که ناهمگنی بیشتری دارند کمترین ضریب اطمینان را در حالت استاتیکی نشان میدهند. به جز ایستگاههای 5، 9 و 10 سایر ایستگاهها در حالت دینامیکی ضریب اطمینان کمتر از یک دارند.
زمین شناسی,زمین لغزش,نرم افزار (ver 5.014) slide,روستای زمان آباد,همدان
https://www.jiraeg.ir/article_68347.html
https://www.jiraeg.ir/article_68347_7f8ef51d7782cf08b91c24753acf07bb.pdf
انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
7
شماره 3 و 4
2015
02
20
تعیین اندازه بلوکها در سنگهای اولترابازیک ارتفاعات جنوب شهر مشهد
15
26
FA
زهره
نوربخش رزمی
دانشجوی کارشناسی ارشد زمینشناسی مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد
zohre_noorbakhsh@yahoo.com
غلامرضا
لشکری پور
استاد گروه زمین شناسی مهندسی دانشگاه فردوسی
lashkaripour@um.ac.ir
محمد
غفوری
2. استاد گروه زمینشناسی دانشگاه فردوسی مشهد
ghafoori@um.ac.ir
اولترابازیکهای جنوب شهر مشهد بخش مهمیاز افیولیتهای مشهد را تشکیل میدهند. به دلیل افزایش قیمت زمین و توسعه شهر مشهد در ارتفاعات جنوبی آن و افزایش ساخت و سازها در این منطقه، مطالعه توده سنگ های اولترابازیک این منطقه و سیستم درزههای آن از لحاظ خصوصیات مهندسی تودهسنگ و تأثیر آنها در ناپایداری شیبها و ترانشههای ایجاد شده در این محدوده از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. در این مقاله برای محاسبه RQD این سنگها سه روش تجربی مختلف استفاده شده است که نتایج حاصل از آنها همخوانی مناسبی را با هم نشان میدهند. علاوه بر تعیین شاخص کیفیت تودهسنگ، پارامترهایی از قبیل تراکم وزنی درزه (Wjd) و حجم بلوک (Vb) نیز محاسبه شده که مشخصات بهتری از اندازه بلوک را ارائه میدهند. اندازه بلوک به عنوان یک داده ورودی بسیار مهم در بسیاری از محاسبات مهندسی سنگ است و با استفاده از روشهای تجربی و مدلسازیهای مختلف قابل تعیین میباشد.
اندازه بلوک,اولترابازیک,خط برداشت,حجم بلوک,تراکم وزنی درزه
https://www.jiraeg.ir/article_68348.html
https://www.jiraeg.ir/article_68348_e6120f5d46606b59c61eee49a20db455.pdf
انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
7
شماره 3 و 4
2015
02
20
تأثیر خواص بافتی بر ویژگیهای مهندسی کنگلومراهای منطقه فامنین، شمال خاوری استان همدان
27
42
FA
غلامرضا
خانلری
1. عضو هیئت علمی گروه زمینشناسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
khanlari_reza@yahoo.com
مجتبی
حیدری
1. عضو هیئت علمی گروه زمینشناسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
heidari_enggeol@yahoo.com
مهران
نوری
2. دانشجوی کارشناسی ارشد زمینشناسی مهندسی گروه زمینشناسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
بهروز
رفیعی
1. عضو هیئت علمی گروه زمینشناسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان
b_rafiei@basu.ac.ir
موسی
اسفندیاری
کارشناس ارشد، رسوبشناسی و سنگشناسی رسوبی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
برای درک ارتباط میان ویژگیهای مهندسی با ویژگیهای سنگشناسی، تعداد هشت نمونه از کنگلومراهای سازند قم در منطقه فامنین واقع در شمالخاور استان همدان گردآوری شد. نمونهها برای تعیین مقاومت فشاری تکمحوری، شاخص مقاومت بار نقطهای، مدول الاستیسیته، تخلخل و چگالی خشک و اشباع تحت آزمونهای آزمایشگاهی قرار گرفتند. همچنین برشهای نازک میکروسکوپی نمونهها، برای تعیین ویژگیهای سنگشناسی، پارامترهای بافتی و کانیشناسی، مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش بر پایه نتایج تجزیه و تحلیلهای آماری، روابط پیشبینی کننده چندمتغیره برای برآورد ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی با بهکارگیری ویژگیهای سنگشناسی و بافتی توسعه داده شدهاند. این مطالعه نشان میدهد که تاثیر پارامترهای بافتی بر روی ویژگیهای مهندسی، مهمتر از ترکیب کانیشناسی میباشد. همچنین مشخص گردید که آرایش همجوار P<sub>p</sub>, Packing Proximity))، آرایش چگالی (Packing Density (P<sub>d</sub>,، شکل دانهها، میانگین اندازه دانهها و مقدار سیمان و زمینه، ویژگیهای بافتی هستند که تاثیر چشمگیری بر روی ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی نمونهها دارند. در مطالعه حاضر رگرسیون چندمتغیره خطی در چهار گام مختلف، شامل ترکیبات مختلفی از ویژگیهای سنگشناسی به عنوان پارامترهای ورودی برای هر ویژگی مهندسی، مورد استفاده قرارگرفته است. سرانجام بهترین رابطهها برای پیشبینی ویژگیهای مهندسی ارائه شده است.
کنگلومرا,ویژگیهای سنگشناسی و مهندسی,رگرسیون چندمتغیره خطی,سازند قم,فامنین,همدان
https://www.jiraeg.ir/article_68349.html
https://www.jiraeg.ir/article_68349_6e619407d9e7a881d1da57d424aa6e30.pdf
انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
7
شماره 3 و 4
2015
02
20
اثر خصوصیات تودهسنگ بر خردایش ناشی از آتشباری معادن سنگ آهن ایران مرکزی
43
56
FA
مجید
اکبری
دانشجوی دکترای دانشگاه فردوسی مشهد
غلامرضا
لشکری پور
استاد گروه زمین شناسی مهندسی دانشگاه فردوسی
lashkaripour@um.ac.ir
علیرضا
یاراحمدی بافقی
عضو هیأت علمی دانشگاه یزد
ayarahmadi@yazduni.ac.ir
محمد
غفوری
دانشگاه فردوسی مشهد
ghafoori@um.ac.ir
خصوصیات تودهسنگ یکی از فاکتورهای مهم و مؤثر بر نتایج حاصل از آتشباری میباشد. در این پژوهش با توجه به اهمیت خردایش بهینه در معدنکاری سعی بر این است تا اثر این خصوصیات بر توزیع اندازه سنگهای خرد شده در معادن مورد مطالعه شامل معادن سنگ آهن چغارت، چادرملو و سه چاهون مورد بررسی قرار گیرد. جهت رسیدن به این هدف خصوصیات تودهسنگ در طول حدود 1961 متر خط پیمایش و 1771 متر پروفیل لرزهای در غالب 51 بلوک انفجاری مورد ارزیابی قرار گرفت. از طرفی جهت اندازهگیری خردایش حاصل از آتشباری از روش پردازش تصاویر رقومی استفاده شد. بدین منظور با پردازش 1500 تصویر گرفته شده از سطح کپههای انفجاری، توزیع اندازه سنگهای خرد شده بدست آمد. بررسی تغییرات خردایش با توجه به تغییرات خصوصیات تودهسنگ نشان داد که با افزایش فاصلهداری ناپیوستگیها، تداوم ناپیوستگیها، بازشدگی ناپیوستگیها، افزایش سرعت موج طولی در سنگ بکر، افزایش زبری و مواجی بودن سطح ناپیوستگیها، افزایش مقاومت تراکمی تک محوری سنگ بکر و افزایش عمود بودن ناپیوستگیها بر سطح آزاد بلوک انفجاری اندازه مصالح حاصل از آتشباری نیز افزایش مییابد. نتایج این پژوهش بیانگر تأثیر خصوصیات تودهسنگ به اندازه مصالح حاصل از آتشباری میباشد.
تودهسنگ,خردایش بهینه,آتشباری,ناپیوستگی
https://www.jiraeg.ir/article_68350.html
https://www.jiraeg.ir/article_68350_5e200b8d1b44c1f290595f367d2a95fb.pdf
انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
7
شماره 3 و 4
2015
02
20
پیش بینی دوام طولانی مدت ماسه سنگهای سازند قرمز بالایی در مقابل پدیده ذوب - انجماد و هوازدگی نمک با استفاده از مدل تابع تخریب
57
70
FA
محمد حسین
قبادی
استاد گروه زمین شناسی د انشگاه بوعلی سینا همدان
amirghobadi@yahoo.com
رضا
بابازاده
دانشجوی دکتری زمینشناسی مهندسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
موسی
اسفندیاری
کارشناس ارشد، رسوبشناسی و سنگشناسی رسوبی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
سنگهایی که در معرض فرایندهای هوازدگی از قبیل ذوب - انجماد و تبلور نمک قرار میگیرند یکپارچگی خود را از دست داده و در طی زمان معینی تخریب میشوند. با افزایش تعداد و شدت چرخههای هوازدگی میزان این تخریب نیز بیشتر خواهد شد، هر چند که سرعت تخریب برای انواع مختلف سنگها متفاوت است. در این مطالعه دوام پذیری ماسه سنگهای سازند قرمز بالایی (منطقه آوج، جنوب غرب استان قزوین) در مقابل عملکرد چرخههای ذوب - انجماد و تبلور نمک، با استفاده از مدل تابع تخریب مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور تعداد 9 نمونه ماسه سنگ (مشخص شده با حروف A، B، C، CG، S، S<sub>1</sub>، Tr، Min و Sh) از بخش های مختلف سازند قرمز بالایی (در محدوده آوج – آبگرم) جمعآوری شده و پس از تعیین خصوصیات فیزیکی، مکانیکی و کانیشناسی، در معرض آزمایشهای ذوب - انجماد و تبلور نمک قرار داده شدند. مدل تابع تخریب این امکان را به ما میدهد که بتوانیم پارامترهای معنیداری از قبیل ثابت تخریب و نیمه عمر را برای انواع مختلف سنگها محاسبه کرده و درباره تخریب آنها اظهار نظر کنیم. نتایج به دست آمده از این مدل نشان میدهند که پارامترهای نیمه عمر و ثابت تخریب میتوانند در کارهای مهندسی و با صرف کمترین هزینه و زمان، جهت تعیین دوام سنگها به کار روند. همچنین این مدل نشان میدهد که سرعت تخریب انواع مختلف ماسه سنگها متفاوت میباشند.
ماسه سنگ,سازند قرمز بالایی,مدل تابع تخریب,ثابت تخریب,نیمه عمر
https://www.jiraeg.ir/article_68351.html
https://www.jiraeg.ir/article_68351_389c6eca39a412f37b83e57e6add73e5.pdf
انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
7
شماره 3 و 4
2015
02
20
زلزلههای القائی در ساختگاه سدهای کرخه و کارون3
71
84
FA
ناصر
حافظی مقدس
.استاد گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد
h_moghads@yahoo.com
پرویز
امیدی
استادیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود
pomidy@shahroodut.ac.ir
غلام
جوان دولوئی
دانشیار پژوهشگاه زلزلهشناسی و مهندسی زلزله
زهرا
حسینی
کارشناس ارشد زمینشناسی زیستمحیطی دانشگاه صنعتی شاهرود
در این مقاله الگوی لرزهخیزی در پهنه ساختگاه دو سد مهم کرخه و کارون 3 قبل و بعد از آبگیری مورد ارزیابی قرار گرفته است. دستاوردها نشان میدهد که بعد از آبگیری تغییر مشخصی در موقعیت کانون سطحی زمینلرزهها، عمق کانونی و سایر پارامترهای لرزهخیزی در پیرامون دریاچه سدهای مورد مطالعه صورت گرفته است. همچنین همبستگی خوبی بین تراز آب دریاچه سد و فراوانی زمینلرزهها در هر دو سد مشاهده گردید. تنها اختلاف موجود در الگوی زمینلرزههای القایی دو سد این است که پاسخ لرزهای و تأخیر زمانی زمینلرزهها نسبت به افزایش تراز آب در سد کارون کمیبیشتر از سد کرخه میباشد. این اختلاف به دلیل نفوذپذیری بیشتر سنگ کف در سد کارون 3 است.
زمینلرزه القائی دریاچه سد,سد کرخه,سد کارون3
https://www.jiraeg.ir/article_68352.html
https://www.jiraeg.ir/article_68352_79848979d4b4e94af8abce4fa9fb9090.pdf
انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
7
شماره 3 و 4
2015
02
20
بررسی تأثیر حفرههای زیرزمینی بر پاسخ سطح زمین به روش عددی و مقایسه آن با نتایج تجربی (مطالعه موردی تونلهای متروی کرج)
85
94
FA
محمدجواد
کاظمینی
دانشآموخته دکتری گروه عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
ابراهیم
حق شناس
2. پژوهشگاه بینالمللی مهندسی زلزله و زلزلهشناسی، تهران، ایران
haghshen@iiees.ac.ir
محسن
کمالیان
2. پژوهشگاه بینالمللی مهندسی زلزله و زلزلهشناسی، تهران، ایران
مطالعات انجامشده در زمینۀ تأثیر حفرات زیرزمینی بر پاسخ لرزهای زمین بیشتر بر روشهای تحلیلی متمرکز بوده که ضعف اصلی آنها، ساده نمودن بیش از حد مسئله به لحاظ هندسه حفره و مشخصات مصالح است. لذا نیاز به مطالعات وسیعتر در این زمینه با استفاده از مدلسازی عددی و همچنین روشهای تجربی و بهویژه با در نظر گرفتن حفرات زیرزمینی واقعی ضروری است. در پژوهش حاضر این مهم بامطالعه بر روی تونل در دست احداث خط دوی پروژهی قطار شهری کرج مدنظر قرار گرفت. یازده محل در مجاورت این تونل و ایستگاههای مربوط به آن انتخاب گردید و برای آنها با استفاده از برداشتهای خردلرزهسنجی، نسبتهای طیفی خردلرزهها بین نقاطی در سطح زمین و نقاط مرجع در کف تونل محاسبه گردید. برای چهار محل مطالعه به روش عددی اجزا محدود نیز صورت گرفت. نتایج مطالعات تجربی در کاظمینی و همکاران (2015) ارائه گردیده است. هدف مقاله حاضر ارائه نتایج به دست آمده از روش عددی و مقایسه آن با نتایج تجربی است. نتایج نشان میدهند، حفرههای زیرزمینی بر پاسخهای به دست آمده در سطح زمین تأثیر قابل توجهی داشته، بهطوریکه حضور آنها باعث افزایش بزرگنمایی در بازههای فرکانسی کوچک و بزرگشده و با افزایش ابعاد حفره و نزدیکتر شدن به محور حفره مقادیر بزرگنمایی بیشتری قابل مشاهده است.
حفرات زیرزمینی,پاسخ لرزهای,روش عددی,روش تجربی,خردلرزه,بزرگنمایی
https://www.jiraeg.ir/article_68353.html
https://www.jiraeg.ir/article_68353_0008b6fb28183ca8b3347dc6df559eb9.pdf
انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
7
شماره 3 و 4
2015
02
20
بررسی تغییرمکانهای پی سد بتنی جیرفت با استفاده از اکستنسومترهای سد
95
102
FA
عبداله
سهرابی بیدار
دانشیار گروه زمین شناسی مهندسی دانشگاه تهران
sohrabi@khayam.ut.ac.ir
موسی
امین نژاد
کارشناس ارشد سازههای هیدرولیکی، دفتر بهرهبرداری از تأسیسات تأمین آب، شرکت مدیریت منابع آب ایران
بهرهبرداری ایمن از سدها متکی بر سه عامل سلامت سازه، پایش رفتار سد و آمادگی برای شرایط اضطرار است. یکی از روشهای پایش رفتار سد و اجزاء وابسته آن استفاده از نتایج تجهیزات ابزار دقیق نصب شده در نقاط مختلف سازه است. سد جیرفت یک سد بتنی قوسی است که از دادههای اکستنسومترهای نصب شده آن به منظور تحلیل رفتار پی طی دوره 20 ساله بهرهبرداری سد استفاده شده است. این سد در 40 کیلومتری شمال شرقی شهر جیرفت و بر روی آهکهای الیگومیوسن ساخته شده است. اکستنسومترهای سد جیرفت از نوع 4 شاخهای بوده و دارای حداکثر عمق 40 متر میباشند که در دو وجه بالادست و پاییندست پی نصب شدهاند. جابجاییهای پی سد متأثر از بارگذاری مخزن بوده و منحنیهای بالاآمدگی پی بالادست و نشست پی پاییندست هماهنگی نسبی با تغییرات تراز مخزن دارد. به منظور حذف اثرات تغییرات کوتاه مدت سالیانه در تغییر شکلهای پی از تابع میانگین متحرک استفاده شده است. بیشترین مقادیر بالاآمدگی بالادست و نشست پاییندست در بلوک میانی سد و به ترتیب حدود 8 و 3 میلیمتر میباشد. برخی بلوکهای در پاییندست سد روند عمومی نشست را نشان میدهند که در حال حاضر دارای نرخ کمتر از 1/0 میلی متر در سال است. با توجه به دوام و ادامه نشست پاییندست در سالیان اخیر در بلوکهای مذکور لازم است پایش رفتار سد به طور مرتب به انجام رسیده و هر گونه تغییری در روند جابجاییها مورد توجه قرار گیرد.
ایمنی سد,بهرهبرداری سد,اکستنسومتر,رفتار پی,نرخ جابجایی,سد جیرفت
https://www.jiraeg.ir/article_68354.html
https://www.jiraeg.ir/article_68354_d97262a6a9c506ad947d62422e4a3d92.pdf