2024-03-29T16:02:32Z
https://www.jiraeg.ir/?_action=export&rf=summon&issue=11901
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
2228-5245
1397
11
4
ارتباط علوم زمینشناسی و مهندسی مکانیک در افزایش بهرهوری ماشینهای حفار تمام مقطع
وحید
جودکی
جعفر
حسنپور
رسول
اجل لوئیان
در محیطهای دانشگاهی و صنعتی ایران، شناخت چندانی از ارتباط علم زمینشناسی با شاخههای فنی مکانیک و الکترونیک وجود ندارد. چنین مفاهیمی، در سرفصلهای دروس آموزش عالی ایران تبیین نشده است و تقریباً هیچگونه منبع پژوهشی به زبان فارسی در این زمینه منتشر نشده است. پیشینة حوزههای مطالعاتی مشترک مابین مهندسین مکانیک با متخصصین علوم زمین را میتوان در شروع مباحث ترامکانیک (Terramechanics) دانست. در این پژوهش با تشریح تجربیات حفاری مکانیزه در تونل بازیدراز، به ضرورت آغاز مطالعات بینرشتهای دانشآموختگان زمینشناسی با مهندسین مکانیک در آموزش عالی و صنایع کشور پرداخته میشود. در مقاله حاضر با تحلیل پارامترهای عملیاتی دستگاه حفار و بررسی شرایط زمینشناسی در پروژه تونل بازیدراز به چگونگی اعمال تغییرات در ساختار دستگاه تیبیام پرداخته میشود. نتایج نشان میدهد در این پروژه جهت سازگار نمودن ویژگیهای دستگاه با شرایط زمینشناسی مسیر، مجموعهای از اصلاحات مکانیکی از جمله: حذف جک شمارة 26 تراست، تعبیه 9 عدد چال گمانه پیشرو در نیمکره پایین سپر دستگاه، حذف تمام جکهای مفصلی پسیو دستگاه (به تعداد 16 جک)، تغییر آرایش ابزارهای برشی کلهحفار و ساخت 7 عدد مبدل گیربکس برای افزایش سرعت چرخش کلهحفار، اجتناب ناپذیر بوده است
ترامکانیک
مکانیک
مبدل گیربکس
جک مفصلی پسیو
2019
02
20
1
24
https://www.jiraeg.ir/article_87474_e12c9c69cb412307e2a32d3aba576fe2.pdf
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
2228-5245
1397
11
4
تاثیر تعداد سیکل های یخبندان-ذوب روی خواص فیزیکی و مکانیکی ماسه سنگ لوشان و ملات سیمان
کوروش
عبدالغنی زاده
مهدی
حسینی
مرتضی
ثقفی یزدی
فرایند یخبندان-ذوب از جمله این عوامل است که به صورت گسترده خواص سنگها و بتن را تحت تاثیر قرار میدهد. بنابراین در مناطقی که احتمال رخ دادن این فرایند است ضروری میباشد تاثیر این فرایند بر روی ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی مصالح در نظر گرفته شود. در بیشتر پژوهش های انجام شده دمای دوره ی یخبندان و دوره ی ذوب و مدت زمان آن بدون توجه به وضعیت آب و هوایی مناطقی که احتمال رخ دادن فرایند یخبندان-ذوب است انتخاب شده است و همچنین در مورد مصالح بر پایه سیمان تمرکز پژوهش ها بر روی بتن بوده و پژوهش های اندکی در رابطه با تاثیر یخبندان-ذوب روی ملات سیمان انجام شده است. در این پژوهش تاثیر تعداد سیکل های یخبندان-ذوب روی تخلخل، مقاومت تراکمی تک محوره و مقاومت کششی برزیلی نمونه ماسه سنگ و ملات سیمان با توجه به داده های هواشناسی مناطق غرب و شمالغرب ایران که احتمال رخ دادن فرایند یخبندان- ذوب در این مناطق می باشد بررسی شده است.همچنین برای بررسی تخریب در اثر یخبندان-ذوب عکس برداری سی تی اسکن از نمونه ماسه سنگ به عمل آمده است نتایج نشان داده است با افزایش تعداد سیکل های یخبندا-ذوب مقدار درصد تخلخل نمونه ها به صورت خطی افزایش در حالی که مقاومت تک محوره و مقاومت کششی آن ها کاهش پیدا کرده است همچنین بررسی عکس های سی تی اسکن نشان می دهد فاکتور آسیب در نمونه ماسه سنگ با افزایش سیکل افزایش پیدا کرده است.
خواص فیزیکی و مکانیکی
سیکل یخبندان- ذوب
ماسه سنگ
ملات سیمان
2019
02
20
25
39
https://www.jiraeg.ir/article_87516_ffc9b69a6ebbe20c5f3e571f4c36626c.pdf
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
2228-5245
1397
11
4
مدلسازی و بهینهسازی الگوی چالزنی و انفجار معدن سنگ لاشه بغدهکندی سقز
محمد
رضائی
در این تحقیق از نرمافزار Delpat برای شبیهسازی و بهینهسازی الگوی چالزنی و انفجار در معدن سنگ لاشه بغدهکندی سقز استفاده شده است. بدین منظور، ابتدا اطلاعات لازم گردآوری و پارامترهای ژئومکانیکی مورد نیاز برآورد گردید. سپس بر اساس نرمافزار فوق، شبیهسازی الگوی انفجار برای قطر چالهای مختلف انجام شد. با مقایسه هزینههای الگوی چالزنی و انفجار بر اساس قطر چالهای مختلف، مشخص گردید که با افزایش قطر چال، هزینهها کاهش مییابد. با این حال، استفاده از قطر چال بالا باعث افزایش حجم مواد منفحره مصرفی و درنتیجه لرزش زمین و پرتاب سنگ و آسیب رساندن به تجهیزات و ساختمانهای اطراف خواهد شد. بر اساس نتایج مدلسازی، استفاده از چال با قطر 102 میلیمتر باعث کاهش هزینه کلی قابل توجه (0/08 دلار بر متر معکب) نسبت به چال با قطر 76 میلیمتر مورد استفاده در معدن شده و لذا به-عنوان قطر چال بهینه برای معدن مذکور در نظر گرفته شد. دیگر پارامترهای الگوی چالزنی و انفجار هم بر اساس این قطر چال برآورد و برای استفاده عملی در معدن پیشنهاد شد. اجرای عملی انفجار بر اساس الگوی پیشنهادی باعث بهبود خردایش سنگ و کاهش هزینهها و اثرات سوء ناشی از انفجار نسبت به الگوی قبلی گردید.
"معدن سنگ لاشه بغدهکندی"
"الگوی چالزنی و انفجار"
"خردایش سنگ"
"نرمافزار Delpat"
2019
02
20
41
53
https://www.jiraeg.ir/article_87517_5749b1d93f4b319b323f1643d1cf5f0c.pdf
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
2228-5245
1397
11
4
برآورد شکنندگی سنگهای گرانیتی مناطق تواندشت و گوشه (شهرستان بروجرد) از سختی واجهشی اشمیت و خصوصیات پتروگرافی
رضا
خراسانی
رسول
اجل لوئیان
امین
جمشیدی
شکنندگی یکی از مهمترین ویژگیهای مکانیکی سنگ است که در طرحهای ژئوتکنیکی مانند عملیات حفاری و سازههای زیرزمینی دارای کاربرد گستردهای است. تاکنون روش استانداردی برای برآورد شکنندگی سنگها معرفی نشده است و بنابراین از روشهای غیر مستقیم برای برآورد آن استفاده میشود. در این تحقیق با استفاده از روابط آماری دو و چند متغیره، شکنندگی سنگهای گرانیتی از سختی واجهشی اشمیت و خصوصیات پتروگرافی (میانگین اندازه کانیها و ترکیب کانی شناسی) برآورد شده است. برای رسیدن به این اهداف، 10 نمونه سنگ گرانیتی مختلف از معادن تواندشت و گوشه در اطراف شهر بروجرد تهیه شد. بر اساس آزمونهای آزمایشگاهی شاخص شکنندگی، سختی واجهشی چکش اشمیت، میانگین اندازه کانیها و نسبت کوارتز به فلدسپات نمونهها تعیین شدند. سپس جهت برآورد شکنندگی مدلهای مختلفی بر روی دادهها برازش داده شد. نتایج روابط آماری دو متغیره نشان میدهد که همبستگیهای متوسط (ضرایب تعیین بین 70/0 تا 87/0) بین شاخص شکنندگی با سختی واجهشی چکش اشمیت، میانگین اندازه کانیها و نسبت کوارتز به فلدسپات وجود دارد. در حالی که روابط آماری چند متغیره حکایت از تأثیر قابل توجه میانگین اندازه کانیها و نسبت کوارتز به فلدسپات روی دقت همبستگی بین شاخص شکنندگی و سختی واجهشی اشمیت (به ترتیب با ضرایب تعیین 91/0 و 93/0) دارد.
شکنندگی
سختی واجهشی اشمیت
میانگین اندازه کانیها
نسبت کوارتز به فلدسپات
گرانیت
2019
02
20
55
68
https://www.jiraeg.ir/article_87546_3e0016b0f1be40cc6b5c13c808599ca1.pdf
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
2228-5245
1397
11
4
مطالعه آزمایشگاهی و عددی تاثیر برنده Uشکل بر درزه های ناممتد
وهاب
سرفرازی
شادمان
محمدی بلبان آباد
هدف این مقاله بررسی تاثیر فاصله داری درزه ناممتد از برنده u شکل بر مکانیزم رشد ترک می باشد. همچنین مطالعه اینکه با تغییر زاویه داری درزه ناممتد نسبت به افق و تعداد درزه ناممتد، مکانیزم رشد ترک چگونه تغییر می کند. به این منظور 9 نمونه های با ابعاد cm 10* cm 10* cm 5 حاوی درزه ناممتد ساخته شد. سه نمونه اول دارای یک درزه ناممتد با زاویه داری های 0 ،45 و90 درجه، طول 2 سانتی متر و فاصله درزه تا برنده u شکل 2 سانتی متر می باشد. سه نمونه دوم دارای یک درزه ناممتد با زاویه داری های 0 ،45 و90 درجه، طول 2 سانتی متر و فاصله درزه تا برنده u شکل 4 سانتی متر میباشد. سه نمونه سوم دارای دو درزه ناممتد با زاویه داری های 0 ،45 و90 درجه که طول درزه های ناممتد 2 سانتی متر و فاصله درزه ناممتد اول تا برنده u شکل 2 سانتی متر و فاصله درزه ناممتد دوم از درزه ناممتد اول 2 سانتی متر میباشد. نمونه ها با نرخ mm/s 01/0 تحت آزمایش قرار گرفتند. همزمان با انجام مطالعات آزمایشگاهی، شبیه سازی عددی توسط نرم افزار FRANC2D نیز بر روی نمونه های حاوی درزه های ناممتد انجام شد. نتایج نشان می دهند که فاصله داری درزه ناممتد اتا برنده u شکل، زاویه داری درزه ناممتد و تعداد درزه ناممتد تاثیر بسزایی برمکانیزم رشد ترک دارد. همچنین نتایج نشان دادند که مود شکست و الگوی شکست نمونه های آزمایشگاهی و مدل های عددی مشابه می باشند.
برنده U شکل
زاویه درزه های ناممتد
تعداد درزه های ناممتد
فاصله داری درزه های ناممتد
2019
02
20
69
87
https://www.jiraeg.ir/article_87579_e81bdb46ecea6efa6884e82ac57a45b5.pdf
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
2228-5245
1397
11
4
پیدایش و زوال دریاچه زمین لغزشی جایدر در جنوب استان لرستان
عبدالرضا
نوریزدان
محمد حسین
قبادی
دریاچههای سدهای زمینلغزشی از پدیدهای زمینشناسی هستند که علیرغم زیباییهای خاص خود میتوانند بهعنوان یک خطر زمینشناسی مطالعه شوند. بهمن سنگی سیمره حداقل 3 سد و دریاچه زمینلغزشی در جنوب غرب ایران به وجود آورده است. سد زمینلغزشی جایدر یک سد نعل اسبی شکل تشکیلشده از بلوکهای بزرگ سنگی است. طول سد جایدر بیش از 11000 متر و ارتفاع متوسط آن 140 متر از سنگ کف است. این سد بر روی رودخانه دائمی کشکان در جنوب شهر پلدختر و حدفاصل روستاهای سراب جهانگیر و باغ جایدر، تشکیلشده است. با توجه به ابعاد هندسی و پایداری این سد تا حال حاضر، میتوان آن را قدیمیترین و بزرگترین سد زمینلغزشی ایران با مصالح سنگی نامید. دریاچه جایدر بهعنوان دومین دریاچه زمینلغزشی منطقه، دارای طول 36000 متر و مساحت 65 کیلومترمربع است. دریاچه جایدر از جنوب شهر پلدختر تا روستای جلگه خلج در مسیر جاده پلدختر – خرمآباد گسترش داشته است. بررسیهای انجامشده نشان میدهد، شکلگیری و مرگ این دریاچه در 3 مرحله است. 1- وقوع بهمن سنگی سیمره و تشکیل سد زمینلغزشی جایدر 2- بسته شدن مسیر رودخانه کشکان و تشکیل دریاچه و آبگیری تا تراز 740 متر از سطح دریا 3- تخلیه آب دریاچه بهوسیله یک کانال فرسایشی (سرریز) در سازند گچساران (سنگبستر رسوبات دریاچه جایدر). رادارگرام های تهیه شده از روش ژئوفیزیکی رادار نفوذی زمینی (GPR) با آنتن 10 مگاهرتزی نشان داد ضخامت رسوبات موجود در محل دریاچه جایدربه طور متوسط 70 متر است. بنابراین می توان گفت آب دریاچه جایدر از ارتفاع 640 تا 740 .....
دریاچه جایدر
سد زمین لغزشی
سرریز انحلالی
بهمن سنگی سیمره
2019
02
20
89
107
https://www.jiraeg.ir/article_88477_310f97b63d57f1121387a6731915f26c.pdf
نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران
2228-5245
2228-5245
1397
11
4
بررسی هیدروژئولوژیکی، هیدروژئوشیمیایی و ایزوتوپی آبخوان ساحلی جنوب شرق دریاچه ارومیه
امیر
شمشکی
غلامحسین
کرمی
در چند سال گذشته، کیفیت بخش چشمگیری از آبهای زیرزمینی مجاور ساحل جنوب شرقی دریاچه ارومیه، با افت زیادی همراه بوده است. همزمانی نسبی این پدیده با روند خشک شدن این دریاچه در سالهای اخیر، گستردگی سازندهای زمینشناسی انحلالپذیر در منطقه، افزایش چشمگیر دما و در نتیجه افزایش مقدار تبخیر، نفوذ آب شور از سمت ساحل خشک شده دریاچه و عواملی دیگر از جمله عوامل انسانی مانند تولید آلودگیهای صنعتی و آلودگیهای کشاورزی تشخیص نوع و میزان عوامل مؤثر بر کیفیت منابع آب زیرزمینی منطقه را با دشواری همراه کرده است. در این پژوهش با استفاده از ایزوتوپ-های پایدار دوتریوم و اکسیژن-18 به همراه برخی از عوامل کیفی و کمی آب زیرزمینی مانند تغییرات جهت و جریان آب زیرزمینی در سالهای گذشته، ضمن شناسایی عوامل مؤثر بر افت کیفی و شورشدگی آبهای زیرزمینی پهنه مطالعاتی، تا حد امکان عوامل مؤثر بر روند خشک شدن دریاچه ارومیه را نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. این بررسی نشان میدهد که آبخوانهای منطقه به طور عمده از جریانهای سیلابی بویژه ذوب برف تغذیه میشوند. بنابراین، کاهش میزان جریانهای سطحی، اثر چشمگیری بر کاهش کمیت و کیفیت آبهای زیرزمینی منطقه میگذارد. از سوی دیگر، به دلیل وابستگی شدید سفره-های آب زیرزمینی منطقه به تغذیه توسط آبراههها، موجب میگردد که بخش عمدهای از آورد جریانهای سطحی به این محدوده صرف تغذیه آبخوانها شود. بنابراین، برداشت زیاد از منابع آب زیرزمینی منطقه میتواند نقش چشمگیری در کاهش جریانهای سطحی ورودی به دریاچه داشته باشد.
آبخوان ساحلی
دریاچه ارومیه
شورشدگی
ایزوتوپهای پایدار
جریان آب زیرزمینی
2019
02
20
109
121
https://www.jiraeg.ir/article_88497_0960e8d3f6e6e1d7abe3a41cb64e4ff6.pdf