انجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-52451شماره 3 و 420090219Landslide specific risk assessment on part of southern Alborz, Iranارزیابی ریسک ویژه زمین لغزش در بخشی از البرز جنوبی11468148FAمحسن شریعت جعفری1- عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداریJournal Article20080923<strong> </strong> <br />Although occur of natural events such as landslides can not be prevented, but their losses and impact can be reduced by recognition, assessment and risk management. Landslide specific risk may be defined as degree of vulnerability from a landslide event in every point of region. <br />In this research the elements at risk are population; constructions, natural and agricultural resources, that potentially affected by the landslide hazard. <br />Landslide frequency and relative preference of effective factors index have been used in hazard assessment. Vulnerability mapping carried out with use of run out distance index and frequency of exposed elements. <br />Index overly multi class model is used to creating the weight maps. This is an increasing operator and the high weight in its pixels shows high sensitivity. Therefore it is suitable for sensitive land use. The final specific risk map is necessary source on land use planning and prediction of losses in change land use or load frequency of landگرچه اغب نمیتوان مانع از وقوع رخدادهای طبیعی مانند زمینلغزش شد، اما با شناخت، ارزیابی و مدیریت جامع ریسک زمین لغزش میتوان خسارات و آسیبها را در حد قابل قبولی کاهش داد و امکان استفاده بهینه از زمین را فراهم کرد. در این مقاله ریسک ویژه زمین لغزش در بخشی از دو حوزه هراز و دماوند از حوزه های واقع در البرز جنوبی ارزیابی شده است. ریسک ویژه زمین لغزش، عبارت از درجه آسیبپذیری مورد انتظار ناشی از وقوع رخداد لغزش زمین است. در این تحقیق اجزای اصلی ریسک پذیر شامل؛ تراکم جمعیت، سازهها، منابع طبیعی و کشاورزی در منطقهای است که بالقوه به وسیله خطر زمینلغزش تهدید میشود. درارزیابی خطر لغزش زمین که از اجزای اصلی معادله ریسک میباشد، از شاخص آماری فراوانی زمینلغزش در منطقه و ضریب اهمیت نسبی عوامل استفاده شده است. دو شاخص شعاع تأثیر لغزش و فراوانی اجزای آسیبپذیر در ارزیابی و وزن دهی اجزای آسیبپذیر که جزء دوم معادله ریسک میباشند مورد استفاده واقع شده اند. ترکیب وزنها و ساخت نقشههای وزنی خطر، آسیبپذیری و ریسک با استفاده از مدل همپوشانی شاخصهای چند کلاسه انجام شده است. این مدل، عملگری افزایشی است، و وزن زیاد در پیکسلهای خروجی آن، بیانگر حساسیت زیاد آن (تا بیش از دو برابر) نسبت به وزن زیاد در پیکسلهای مشابه در عملگرهای کاهشی است. بنابر این کاربرد نتایج این مدل در طرحهای توسعه و آمایش سرزمین خاص کاربریهای حساس است.<br /> نقشه ریسک ویژه منطقه، سطح آسیب پذیری مجموع عوامل آسیب پذیر در هر نقطه را، بالقوه برای طراحان طرحهای توسعه و سرمایهگذاران محلی و منطقهای نشان میدهد و پیش بینی افزایش زیان و آسیبپذیری را به طور کیفی در تغییر کاربریها یا تغییر فراوانی منابع برای کاربران ممکن می سازد. https://www.jiraeg.ir/article_68148_605ac6aee4d90ac920799c92fad4a2fb.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-52451شماره 3 و 420090219An investigation in squeezing potential in the second segment
of Azad tunnelبررسی استعداد ایجاد لهیدگی در قطعه دوم تونل آزاد152468150FAمحمد صادق قائم پناه1- کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسیغلامرضا لشکری پورگروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهدحسین صادقیگروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهدمحمد غفوریگروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهدمحمد عشقی پور3- گروه ژئوتکنیک شرکت مهندسین مشاور مهاب قدسJournal Article20071128Quick estimation of possible problems is very important for tunnel excavation through anisotropic and low strength rock masses like shale and schist. This paper deals with the squeezing problem in the second segment of Azad tunnel in KordestanProvince which passes through phyllite and slate weak rock masses with squeezing potential. For this purpose four experimental methods were used. According to the obtained results, squeezing value and strain of tunnel wall in the critical section with maximum overburden (760 m) was determined and then support pressure has been calculated by using Hoek & Marinos equation. At final, the results of above experimental methods has been used for estimating of starting squeezing depth nomination in this segment of tunnel, and this depth has been estimated 180 m.در توده سنگهای ناهمگن و کم مقاومت مانند شیلها و شیستها، پیش بینی سریع مشکلات در هنگام حفاری تونل بسیار مهم میباشد. در این مقاله مساله لهیدگی در مسیر قطعه دوم تونل آزاد در استان کردستان به دلیل وجود توده سنگهای فیلیتی و اسلیتی با مقاومت پایین دارای پتانسیل لهیدگی مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از چهار روش تجربی استفاده گردید. سپس با توجه به نتایج بهدست آمده، میزان لهیدگی و درصد تغییر شکل دیواره تونل نسبت به شعاع آن در مقطع بحرانی با بیشترین ضخامت روباره (760 متر) تعیین و مقدار فشار نگهدارنده با استفاده از رابطه هوک- مارینوس محاسبه شده است. در نهایت با میانگینگیری از نتایج حاصل از روشهای تجربی ذکر شده، عمق شروع لهیدگی در این قطعه، 180 متر تخمین زده شده است. https://www.jiraeg.ir/article_68150_38236e20cda9f676ce2105790f087f7c.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-52451شماره 3 و 420090219Application of SLS method for stabilization
of landslides composed of soilتثبیت زمین لغزشهای خاکی با فنآوری SLS253468151FAمحمد هادی داوودی1- استادیار مرکز تحقیقات کمآبی و خشکسالیوحید احدیعالیکارشناس ارشد خاک و پیJournal Article20091005Further to environmental criterion, one of the most important issues in land slide stabilization is the economical feasibility of the project. Conventional methods are mostly costy and thus may not be used in land slides situated in rangelands, agricultural or forest areas in which the value of land is very low. In this paper the application of SLS (saturated lime solution), recently developed for soil shear strength improvement, in land slide stabilization projects is examined. The different steps, including subsurface exploration, laboratory tests, numerical modellimg and conclusion are explained. Then the results of the above mentioned steps for a real case are presented and disxussed. <br />In this technich, after studying the stratification of site, the mechanical properties of soil including chesion, in ternal friction angle, density, and hydraulic conductivity, the relationship between SLS volume and improving of c and of soil is stablished by means of laboratory tests. Using reliable softwares, numerical hydraulic and mechanical models of the site is prepared to determine the required volume of SLS to be penetrated into the soil. Also the number and location of wells and/or trenches through wich SLS will have access to he soil is designed. <br />The results reveal that SLS technich is a low cost and environmental friendly method which can be used for civil works in the field of land slide stabilization. صرفنظر از معیارهای زیستمحیطی، یکی از نکات مهم در تثبیت تودههای لغزشی، اقتصاد مهندسی طرح است به نحوی که هزینههای اجرایی باید با ارزش اقتصادی توده و یا اهمیت کاربری آن هماهنگی داشته باشد. روشهای رایج در تثبیت زمین لغزشها عمدتاً پر هزینه بوده و برای تودههای واقع در اراضی کشاورزی و منابع طبیعی فاقد توجیه اقتصادی میباشد. در این تحقیق سعی شده کاربرد تکنیک استفاده از محلول اشباع آهک (SLS) saturated lime solution که در سالهای اخیر برای تقویت مقاومت برشی خاکها ارائه شده است، در تثبیت تودههای لغزشی خاکی مورد ارزیابی قرار گرفته و متدولوژی آن تدوین گردد.<br /> در این مقاله، ضمن تشریح و بررسی کامل مراحل مختلف پژوهش شامل بررسیهای صحرایی زیرسطحی، آزمایشهای آزمایشگاهی، تهیه مدل عددی و تلفیق، نتایجی که در مورد یک توده لغزشی حاصل شده، مورد بحث و ارزیابی قرار میگیرد. در اولین مرحله، پس از شناخت لایهبندی توده، ویژگیهای مقاومتی و مکانیکی خاک اندازهگیری و مقدار لازم برای افزایش مقاومت برشی خاک تعیین میگردد. در مرحله بعدی به کمک مدلهای عددی، شرایط لازم برای پایدار شدن توده جستجو شده و بر اساس آن میزان SLS (محلول اشباع آهک) مورد نیاز محاسبه و به کمک مدلهای عددی نحوه وارد کردن آن به خاک تعیین میگردد. نتایج نشان میدهد که این تکنیک در پروژههای عمرانی قابل استفاده بوده و با توجه به کم بودن هزینههای آن در مقایسه با روشهای معمول، میتواند به عنوان یک گزینه قابل رقابت در فعالیتهای تثبیت زمین لغزش مورد توجه جدی قرار گیرد.https://www.jiraeg.ir/article_68151_2eb81bd4c697271ac838fd233b17c2a2.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-52451شماره 3 و 420090219Analytical model for prediction of creep displacment of rocks around
of circular tunnelsمدلی تحلیلی برای پیشبینی تغییرمکانهای خزشی سنگ اطراف تونلهای دایرهای354468152FAاحمد فهیمی فراستاد دانشکدة عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران)فرشاد منشی زاده تهرانیکارشناس ارشد مهندسی خاک و پی دانشکدة عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهرانJournal Article20080423In this paper the effect of creep is discussed. The burger body which is able to model the primary and secondary creep regions of rocks is applied. In order to analyze the behavior of circular tunnels in visco-elastic media and hydrostatical state of stresses, new relations are derived. The new proposed equations are able to predict the variations of the stresses and displacements during the time. In order to verify the analytical solution, a tunnel is analyzed numerically by using FLAC code. The results of these two analyses showed a proper agreement with the numerical analysis and an instrumented tunnel.مقادیر تنشها و جابجاییهای محیط سنگی در حین حفاری فضاهای زیرزمینی دچار تغییراتی می شود که این تغییرات وابسته به هندسه حفاری و زمان میباشد. در رابطه با وابستگی به زمان، اثر پیشروی سینه کار و اثر خزش توده سنگ از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله اثر خزش توده سنگ مورد بررسی قرار میگیرد و از ماده برگر که برای بیان خزش تودههای سنگی مناسب میباشد، استفاده شده است. در ادامه برای تحلیل تونلهای با مقطع دایره و برای رفتار ویسکوالاستیک تحت شرایط هیدرواستاتیک تنشها، روابط جدیدی برای پیشبینی تغییرات تنشها و جابجاییها نسبت به گذشت زمان ارائه شده است. به منظور کنترل صحت روابط تحلیلی پیشنهادی، روابط تحلیلی به دست آمده برای یک تونل تحقیقاتی استفاده شده است. همچنین برای تونل مورد نظر به کمک نرمافزار Flac تحلیل عددی صورت گرفته است. نتایج به دست آمده از تحلیل عددی و روابط تحلیلی پیشنهاد شده، تطابق مناسبی با یکدیگر و نتایج ابزاربندی تونل مورد نظر دارد. https://www.jiraeg.ir/article_68152_a8e36a5f1236982f19d786b31e936db8.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-52451شماره 3 و 420090219New method for selecting the location of additional drillings based on indicator kriging; case study Semilan damپیشنهاد روشی برای تعیین محل حفاریهای جدید، بر اساس کریجینگ شاخص؛ (مطالعه موردی سد سمیلان)455868154FAامین حسین مرشدیدانشجوی دکتری مهندسی اکتشاف معدن، دانشکده فنی دانشگاه تهرانحسین معماریاناستاد مهندسی زمین، دانشکده فنی دانشگاهJournal Article20091028Defining indicator is used for classification of data, based on a threshold and converting qualitative to quantitative data. One of the applications of the indicatoring in estimation is indicator kriging. In the present study, two geotechnical parameters (Lugeon and RQD) from 27 boreholes, along with various structures of the Semilan dam were studied. Based on indicator functions, Lugeon parameter divided to four, RQD to three and various structures of the dam site to four indexes. Then, indicator variogram of each parameter was calculated and their variogram characteristics were extracted. The geotechnical parameters were estimated, by 3D kriging. Based on the average of kriging error (Lugeon and RQD) were also divided into four indexes. The function to locate additional drillings is based on maximizing parameters such as Lugeon, average of error estimation and index of dam structures; and minimizing RQD. The function to locate additional drillings is found by dividing the result of multiplying Lugeon, estimation error, and index of dam structures, by RQD. In this paper, based on the function of additional drilling locations, two extra boreholes were suggested for the studied dam site. It should be noted that new boreholes in early stage of drillings can more effectively reduces error estimation, compare to those drilled in the later stages. Hence, although adding two boreholes to 27 existing boreholes of Semilan dam cannot considerably decrease the error estimation, but effectively decrease the uncertainty around them.بهمنظور طبقهبندی دادهها در ساختگاه سد سمیلان، شاخصگذاری بر اساس حد آستانه و تبدیل دادههای کیفی بهکمی، مورد استفاده قرار گرفت. یکی از مبانی کاربردی شاخصگذاری در تخمین، کریجینگ شاخص است. در بررسی حاضر، پارامترهای ژئوتکنیکی (لوژون و شاخص کیفی سنگ)، بههمراه سازههای مختلف سد، مطالعه شد. براساس توابع شاخصگذاری، پارامتر لوژون بهچهار شاخص، پارامتر شاخص کیفی سنگ بهسه شاخص و سازههای مختلف سد بهچهار شاخص تقسیم شد. سپس واریوگرام شاخص برای هر یک از پارامترهای مذکور محاسبه و خصوصیات واریوگرام استخراج شد. با استفاده از کریجینگ، پارامترهای مذکور بهصورت سهبعدی تخمین زده شد. براساس میانگین خطای تخمین کریجینگ نیز پارامترهای لوژون و شاخص کیفی سنگ بهچهار شاخص تقسیم شد. تابع تعیین محل حفاریهای اضافه براساس بیشینه سازی شاخصهای لوژون، میانگین خطای تخمین و سازههای مختلف سد و کمینه سازی شاخص کیفی سنگ صورت گرفت و بهصورت حاصلضرب مقدار کریجینگ شاخص لوژون در مقدار شاخص سازههای مختلف سد در شاخص خطای تخمین، تقسیم بر مقدار کریجینگ شاخص خصوصیت کیفی سنگ، تعریف شد. در مطالعه حاضر، بر اساس تابع تعیین محل حفاریهای اضافه، دو گمانه جدید برای تکمیل حفاریهای این سد پیشنهاد شد. نکته قابل توجه این است که تأثیر گمانهها بر کاهش خطای تخمین در مراحل اولیه بهمراتب بیشتر از مراحل بعد است و افزایش دو گمانه در برابر بیست و هفت گمانه موجود نمیتواند خطای تخمین را بهطور قابل ملاحظهای کاهش دهد ولی عدم قطعیت را در آن مناطق کاهش میدهد. https://www.jiraeg.ir/article_68154_2d01545731490671cb7fac53907aafd1.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-52451شماره 3 و 420090219Reliability analysis of tailing damsتحلیل قابلیت اعتماد پایداری سدهای باطله597068156FAمهدی نجفی1- دانشجوی کارشناسی ارشد استخراج معدن، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک دانشگاه صنعتی شاهرود0000-0002-1609-3702علیرضا یاراحمدی بافقیاستادیار دانشکده مهندسی معدن و متالوژی دانشگاه یزدJournal Article20090121Nowadays, the slope stability analyses are performed by limit equilibrium methods. It is necessary to analyses slope stability by probabilistic modeling due to soil and rock properties variations in different parts of structure. In this paper, the reliability analysis and probability of failure Esphordi Phosphate mine tailing dam were gained by probabilistic modeling using Monte Carlo Simulation method. The reliability analysis and probability of failure values showed that tailing dam is stable.درحال حاضر تحلیل پایداری سطوح شیبدار با استفاده از روشهای تعادل حدی صورت میگیرد ولی از آنجاییکه ممکن است خصوصیات خاک و سنگ در بخشهایی از دیواره مقادیر متفاوتی از خود نشان دهند، لازم است از روشهای تحلیل احتمالاتی برای تحلیل پایداری سطوح شیبدار استفاده گردد. در این تحقیق ابتدا تحلیل پایداری دیواره سد باطله با استفاده از روشهای تحلیل قطعی انجام شده است، سپس بر پایه اصول روشهای احتمالاتی و با استفاده از روش شبیهسازی مونت کارلو، اندیس قابلیت اعتماد و احتمال ریزش دیواره سد باطلهی کارخانه فرآوری معدن فسفات اسفوردی محاسبه و نتایج حاصل از دو روش (قطعی و احتمالاتی) با یکدیگر قیاس شده است و به منظور تأثیر پارامترهای ورودی بر روی ضریب اطمینان، تحلیل حساسیت با افزایش درصد هر کدام از پارامترها صورت پذیرفت. بهطور کلی نتایح حاصل از تحلیلهای قطعی و احتمالاتی نشان داده که پایداری سازه با ضریب اطمینان بیش از 3/1 به عنوان سازهای با درجه سه مورد تایید و از پایداری مورد نظر برخوردار است. https://www.jiraeg.ir/article_68156_b195052ea2f0bbe32727fc43c46e0abf.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-52451شماره 3 و 420090219Comparison of soil profile classification between Iran and Euro building codes and its effect on design response spectra- case study: Bam cityمقایسه طبقهبندی نوع زمین در آییننامههای ساختمانی ایران و اروپا و اثرات آن بر طیفهای طراحی (مطالعه موردی شهر بم)718068157FAسعید هاشمی طباطبائیهیات علمی مرکز تحقیقات ساختمان و مسکناشکان محمدیکارشناس ارشد مرکز تحقیقات ساختمان و مسکنJournal Article20091005Seismic hazard reduction requires precise response of the building based on PGA and site effects. Characteristics of site play an important role in building devastation. Based on the code of practice for seismic resistant design of buildings, exerted lateral load on a structure depends on the soil profile of the site. The classification mainly depends on the geological and geotechnical conditions which are determined by in situ and laboratory tests. In this regards, geoseismic studies based on average shear wave velocity from surface up to depth of 30m is necessary. Thickness, velocity and sequence of the layers, specifically a surface layer with low shear wave velocity underlain by stiffer material with high shear wave velocity have remarkable effects on design spectra. While a low velocity layer considered on a high velocity one, the soil profile postulated as soil type E according to the Eurocode. In this paper, soil type E defined by Eurocode and its effects on design spectra is examined. Further more consistency of design spectra resulted from case study (seismic microzonation of Bam city) with spectra based on soil type defined by Eurocode and Standard No. 2800 are evaluated. The results indicate, if terms and condition of class E is ignored. The site may be classified as type I (Standard No. 2800) or B (Eurocode). Obtained design spectra from case study match well with spectra from Eurocode for type E. Hence, it is inevitable to allocate a group of soil type within which a soft alluvium layer overlain hard layer.تعیین واکنش دقیق ساختمان در برابرحداکثر شتاب زمین و اثر ساختگاه به منظور کاهش خطر لرزهای امری ضروری است. اثرات ساختگاهی، نقش اساسی را در تخریب ساختمانها ایفا مینماید. بر اساس آییننامههای طراحی ساختمانها در برابر زلزله، نیروی جانبی وارد بر یک سازه، تابعی از طبقهبندی نوع زمین میباشد. طبقهبندی انواع زمین، عمدتا تابع شرایط زمینشناسی، و ژئوتکنیکی بوده و بر اساس آزمونهای آزمایشگاهی و صحرایی تعیین میشود. در این راستا مطالعات ژئوسیسمیک، بر مبنای میانگین سرعت امواج برشی تا عمق 30 متری از سطح زمین، از اهمیت خاصی برخوردار است. ضخامت، سرعت و توالی لایهها، به ویژه استقرار یک لایه آبرفتی کم سرعت بر روی یک لایه پرسرعت، تأثیرات قابل توجهی بر طیفهای طراحی دارد. در آییننامه اروپا ، هنگامی که یک لایه آبرفتی کم سرعت بر روی یک لایه پرسرعت با شرایط خاص قرار بگیرد، از این نوع زمین به عنوان زمین نوع E یاد میشود. در این مقاله، ضمن بررسی خاک نوع E آییننامه اروپا و تأثیر آن در طیف طرح، میزان سازگاری طیفهای طراحی حاصل از یک مطالعه موردی (ریزپهنهبندی لرزهای شهر بم) با طیفهای به دست آمده بر اساس خاک نوع E آییننامه اروپا و آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد 2800)، نشان داده میشود. نتایج نشان میدهد، بدون در نظر گرفتن ضوابط زمین نوع E، ساختگاه در زمین نوع B (آییننامه اروپا) یا I (استاندارد 2800) قرار میگیرد. طیفهای طراحی حاصل از مطالعات شهر بم، تطابق خوبی با طیفهای حاصل از آییننامه اروپا بر اساس زمین نوع E نشان میدهد و با طیفهای طراحی بر اساس زمین نوع B یا I سازگار نیست. در این راستا اختصاص طبقهای به زمینهایی که در آن یک لایه آبرفت سست بر روی یک لایه سخت قرار دارد اجتناب ناپذیر میباشد. https://www.jiraeg.ir/article_68157_5dfee95271320dc6060e6f409ce96562.pdf