TY - JOUR ID - 68301 TI - نقش مطالعات ژئومورفولوژی کارست در شناخت منشاء غارها JO - نشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران JA - JIRAEG LA - fa SN - 2228-5245 AU - قبادی, محمد حسین AU - محبی حسن­ آبادی, یزدان AU - عبدی­ لر, یاسین AD - 1- دانشیار گروه زمین شناسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان AD - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور اسدآباد، همدان AD - دانشجوی دکتری زمین‌شناسی مهندسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان Y1 - 2012 PY - 2012 VL - 4 IS - شماره 3 و 4 SP - 19 EP - 30 KW - غار KW - علی‌صدر KW - کتله‌خور KW - کارست KW - محلول‌های هیدروترمال KW - ژئومورفولوژی DO - N2 - در این پژوهش شرایط زمین‌شناختی و نحوه گسترش پدیده‌های ژئوموفولوژیکی کارست سطحی و زیر سطحی در محل غارهای علی‌صدر و کتله‌خور بررسی و با انجام مطالعات سنگ‌شناختی و تعیین خصوصیات فیزیکی، عوامل مؤثر در نحوه تشکیل غارهای مذکور با هم مقایسه شده است. منطقه غار علی‌صدر از نظر زمین‌ساختی در محدوده پرتحرک‌ترین پهنه ساختاری ایران یعنی زون سنندج - سیرجان است و منطقه غار کتله‌خور از نظر زمین‌ساختی در بخش شمال‌غرب ایران مرکزی جای گرفته است. غار علی‌صدر درون توده سنگ‌های آهکی متعلق به دوره ژوراسیک شکل گرفته و غار کتله‌خور درون توده سنگ‌های آهکی معادل سازند قم تشکیل شده‌ است.  بر اساس بازدیدهای صحرایی، پدیده‌های ژئومورفولوژی سطحی کارست در منطقه غار علی‌صدر به چند چشمه و غار کوچک محدود می‌شود، ولی در زیر سطح آن کارست کاملاً گسترش یافته است. در منطقه غار کتله‌خور پدیده‌های ژئومورفولوژیک کارست هم در سطح و هم و در زیر سطح کاملاً گسترش یافته است. در محدوده غار علی‌صدر وجود چشمه‌های با آبدهی کم از عدم توسعه آبخوان کارستی حکایت می‌کند، که این پدیده با کمبود آثار کارستی سطحی هم‌خوانی دارد. چشمه‌های موجود در محدوده غار کتله‌خور نسبت به چشمه‌های جاری در اطراف غار علی‌صدر آبدهی بیشتری دارند. این موضوع می‌تواند به توسعه آبخوان­های کارستی دلالت داشته باشد. با توجه به مطالعه‌ی مقاطع نازک سنگ، سنگ­های آهکی محدوده غار علی‌صدر به طور عمده از کلسیت متبلور تشکیل شده و می‌توان آنها را مرمر ضعیف نامگذاری نمود. ولی سنگ­های آهکی  محدوده غار کتله‌خور بایومیکرایت وکستون (Biomicrite wackestone) هستند. نتایج آزمایش‌هایXRF  و XRD نشان می‌دهد که نمونه‌های سنگ مربوط به هر دو غار از لحاظ ترکیب شیمیایی و کانی‌شناختی شباهت زیادی به هم دارند. با توجه به نتایج آزمایش­های تعیین خصوصیات فیزیکی، درصد جذب آب و تخلخل نمونه‌های سنگ منطقه غار کتله‌خور نسبت به نمونه­های سنگ منطقه غار علی‌صدر بیشتر است. بر اساس نتایج این پژوهش غار علی‌صدر درونزاد(Hypogenic)   بوده و حاصل صعود و فعالیت آب‌های هیدروترمال ژرف می‌باشد در حالی که غار کتله‌خور برونزاد(Epigenic)  بوده و حاصل فعالیت آب های نفوذی است. UR - https://www.jiraeg.ir/article_68301.html L1 - https://www.jiraeg.ir/article_68301_1513bc643b9c1784ea0f09d969d5c605.pdf ER -