انجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-524514120210522Improvement Of hydrocarbon contaminated sandy soils with MICP in reservoirارزیابی میزان بهسازی خاک های آلوده هیدروکربنی در مخزن با استفاده از روش زیست تزریق رسوب کلسیم کربنات در خاکهای شل و متراکم ماسهای112117721FAمحمد تقی بلوری بزازگروه عمران دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهدجعفر بلوری بزاز0000-0002-5106-1845Journal Article20190911In addition to being a major environmental hazard, hydrocarbon Contamination, in contaminated sandy soils, reduce its resistance parameters and are released as an environmental and engineering hazard to nature. There are many ways to refine and improve such soils. In the present study, improvement of soils contaminated by two types of hydrocarbons (motor oil and gasoline) was performed using the Sporsarcina pasteuri strain bio-based injection method and then calcium carbonate sequestration in a tank based on the gravity penetration of microbial improvers. Effects of Hydrocarbon ,Density and Inhibitory Effects on Exposure to Microorganisms (Using Disk Inhibitory Test Results) are among the factors that influence the rate and mode of recovery and improvement with any degree of success in hydrocarbon contaminated soils. Thus, the results of the improvement process were investigated after injection and, obviously, due to the high inhibitory of the motor oil to the gasoline , the improvement process in this pollutant was less than that of the gasoline. Most bio-improvement also occurred in non-polluted soil.آلاینده های هیدروکربنی، علاوه بر اینکه همواره به عنوان یکی از مخاطرات اصلی محیط زیست به شمار می روند، در خاک های ماسهای آلوده شده، پارامترهای مقاومتی آن را کاهش داده و به صورت یک خطر زیست محیطی و مهندسی در طبیعت رها می شوند. راهکار های زیادی برای بهپالایی و بهسازی اینگونه از خاکها مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، بهسازی خاک های آلوده به دو نوع هیدروکربن (روغن موتور و گازوئیل) با استفاده از روش تزریق مواد زیستی بر پایه سویه باکتری Sporsarcina pasteuri و سپس ترسیب کلسیم کربنات در یک مخزن با اتکا بر نفوذ ثقلی مواد بهسازِ میکروبی انجام شده است. اثرات تراکم و بازدارندگی هیدروکربنها در مواجهه با میکروارگانیزم ها (با استفاده از نتایج آزمون بازدارندگی دیسکی) از جمله مواردی است که بر میزان و نحوه بهسازی مؤثر بوده و بهسازی با هر درجهای از موفقیت در خاکهای آلوده هیدروکربنی صورت پذیرفته است. بدین ترتیب نتایج فرآیند بهسازی پس از تزریق مورد بررسی قرار گرفتند و مشخصا با توجه به بازدارندگی زیاد روغن موتور نسبت به گازوئیل، فرآیند بهسازی در این آلاینده کمتر از گازوئیل بود. همچنین بیشترین بهسازی زیستی در خاک فاقد آلاینده رخ داد.https://www.jiraeg.ir/article_117721_6471c9738d21e62f19c8f1e38b55ce60.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-524514120210522Prediction of uniaxial compressive strength of sandstones of Kashaf rud and Shurijeh Formation using petrographic and porosity characteristicsپیش بینی مقاومت فشاری تک محوری ماسه سنگ های سازندکشف رود و شوریجه با استفاده از ویژگی های پتروگرافی و تخلخل1327118339FAمرجان شاهین فرگروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهدغلامرضا لشکری پوراستاد گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهدمحمد غفوریاستاد گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20181214This study was evaluated relationships between uniaxial compressive strength with porosity and characteristics of petrography contains type of cement and quantities of quartz, feldspar and rock fragment on 22 samples of sandstone which collected from formation of Kope Dogh zone. Use of correlation relations among uniaxial compressive strength with petrographic properties can be used in the estimation of compressive strength at a lower cost and less time. For this purpose used Pearson correlation coefficient and univariate and multivariate statistical regression. The results show that the method of petrography introduced to calculate uniaxial compressive strength is a method with low error estimation to find the strength of sandstones studied. These results showed that in sandstones, unlike other rocks the role of the type of cement (silica or calcium) on the strength of these types of rocks is more than the role of the type of constituent minerals and porosity. According to the results a relationship with acceptable accuracy is proposed to predict the uniaxial compressive strength of sandstones based on the percentage and type of cement.در این پژوهش روابط بین مقاومت فشاری تکمحوری با تخلخل و خصوصیات پتروگرافی شامل نوع سیمان و مقادیرکوارتز، فلدسپات و خردهسنگ بر روی ماسه سنگ های سازند های زون کپهداغ در شمال شرق ایران بررسی گردید. برای این منظور 22 نمونه از ماسهسنگ های سازندهای شوریجه و نیزار برداشت شد و مورد ارزیابی قرار گرفت. تعیین مقاومت فشاری علیرغم اهمیت آن در پروژه های مهندسی، آزمایشی زمانبر و پرهرینه میباشد. از این رو استفاده از روابط همبستگی بین مقاومت فشاری تکمحوری ماسه سنگ ها با خصوصیات پتروگرافی آن میتواند کاربرد های بسیاری در پروژه های مختلف مهندسی در تخمین مقاومت فشاری با هزینه و زمان کمتر داشته باشد. برای این منظور در این تحقیق از ضریب همبستگی آماری پیرسن و رگرسیونهای آماری تکمتغیره و چندمتغیره استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشاندهنده آن است که روش پتروگرافی معرفیشده در این تحقیق جهت محاسبه مقاومت فشاری تکمحوری سنگ های مورد مطالعه روشی با برآورد خطای پائین جهت تعیین مقاومت ماسهسنگها میباشد. این نتایج نشان داد که برخلاف سنگهای دیگر، نقش نوع سیمان (سیلیسی یا آهکی) بر مقاومت این نوع سنگها بیشتر از نقش نوع کانی ها تشکیل دهنده و تخلخل تاثیر دارد. براساس نتایج تحقیق رابطهای با ضریب هبستگی بالا (R2 = 0.93) برای پیشبینی مقاومت فشاری ماسهسنگهای مورد مطالعه بر اساس درصد و نوع سیمان پیشنهاد شده است.https://www.jiraeg.ir/article_118339_c85fc67621bbffc3ae74cbfe8e0baa11.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-524514120210522Effect of type and texture of aggregates on strength properties of sulfur concrete and portland concreteتاثیر نوع سنگدانه ها بر ویژگی های مقاومتی بتن گوگردی و معمولی2942118341FAشهرام قاسمیدکتری زمینشناسی مهندسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرسمحمدرضا نیکودلاستادیار، گروه زمینشناسی مهندسی دانشکده علوم پایه دانشگاه تربیت مدرس nikudelm@yahoo.comامیر مازیار رئیس قاسمیدفتر خدمات مهندسی و آزمایشگاهی، مرکزتحقیقات راه، مسکن و شهرسازیفهیمه یوسف وندفارغ التحصیل کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرسJournal Article20201024Concrete is the most widely used materials in construction throughout the world. Among its properties, strength is the most important, controlled with utmost care by engineers and designers. Concrete is made of different materials: aggregate, water, cement and admixture. Aggregate occupies approximately 75% of the concrete mass; as a result it definitely has an important role in the properties of fresh and hardened concrete. In this research, in order to study the effect of different aggregates in sulfur and conventional concrete, 7 types of rock have been selected including River material, Granite, 2 types of Limestone, Coquina , Travertine and expanded clay. Having designed the machine, the aggregate was prepared from these rock types; then the physical and mechanical characteristics of the samples were determined. After selecting an appropriate mix design which could be applied to both types of concrete, samples were prepared and investigation showed that weak aggregates which are not used in conventional concrete, can, with changes in the mix design, be used in sulfur concrete and provide the needed strength(Coquina that gained 17.6 MPa in conventional concrete reach to 43.6 MPa in sulfur concrete). Furthermore, texture and porosity play an important role in sulfur compared to conventional concrete.بتن که پرکاربردترین ماده در سراسر جهان برای ساخت سازهها میباشد. در بین خصوصیات بتن، مقاومت بتن یکی از ویژگیهایی میباشد که بیشترین ارزش را در بین مهندسان و طراحان دارد و از این رو با نسبت کیفی بالایی کنترل میشود. بتن از ترکیب چندین مصالح شامل سیمان، سنگدانه، مواد افزودنی و آب تشکیل شده است. تقریباً %75 حجم بتن متعارف را سنگدانهها تشکیل میدهند بدیهی است ماده متشکلهای که چنین درصد بزرگی از بتن را تشکیل میدهد باید نقش مهمی در خواص بتن تازه و سخت شده داشته باشد. در این تحقیق به منظور بررسی تأثیر ویژگیهای انواع سنگدانهها بر بتنهای گوگردی و معمولی از 7 نمونه سنگی که شامل مصالح معمولی، گرانیت، 2 نمونه آهک، لوماشل، تراورتن و لیکا استفاده شده است. از این نمونههای سنگی، سنگدانههایی با دانهبندی یکسان تهیه و ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی نمونهها بدست آمده است. در مرحله بعد طرح اختلاط مناسبی مشخص گردید که برای هر 2 نوع بتن معمولی و گوگردی قابل استفاده باشد و سپس نمونهها ساخته شده و بررسی نتایج نشان داده است که مصالح سنگی که برای استفاده در بتن معمولی مناسب نمیباشند در بتنهای گوگردی با تغییراتی که در طرح اختلاط داده شد، مقاومت مناسبی را کسب کرده، به عنوان مثال لوماشل از مقاومت MPa 6/17 در بتنهای معمولی به MPa 6/43 در بتنهای گوگردی رسیده است. همچنین تخلخل و بافت سطحی سنگدانهها در بتنهای گوگردی نقش پررنگتری دارند.https://www.jiraeg.ir/article_118341_31ee4706049ae92a8721880209ae0776.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-524514120210522Seepage analyses in the foundation and body of earth dam using numerical modeling -A case studyآنالیز نشت در پی و بدنه سد خاکی با استفاده از مدلسازی عددی-مطالعه موردی4356118920FAهادی فتاحیدانشکده مهندسی علوم زمین دانشگاه صنعتی اراک0000-0001-6427-0534محسن شاهمنصوریدانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراکحسین قائدیدانشگاه صنعتی اراک-دانشکده مهندسی علوم زمینJournal Article20200702Dams are mainly constructed of earth and rock-fill materials and hence they are generally referred to as embankment dams orfill-type dams. The role of drainage system is also vital as it shifts the phreatic surface ensuring the safety of downstreamtoe. This paper presents the results of seepage analyses of the considered earth dam using finite element method. Slide software is one of geotechnical program that is based on the finite element and canconsider analysis like stress-strain, seepage, slope stability, dynamic analysis and also fast water drop inreservoir. In this research seepage analysis in Roudbar Lorestan dam has been done by Slide software. In orderto evaluate the type and size of mesh size on the total flow rate and total head through the dam cross section,four mesh size such as coarse, medium, fine and unstructured mesh is considered. Result showed that averageflow rate of leakage under the different mesh size for Roudbar Lorestan dam equal 629584 m3 per year for the entire lengthof the dam.یکی از مهمترین مسائل در طراحی سدهای خاکی که در مواردی احداث سد را در یک منطقه غیر قابل توجیه مینماید، مقدار فرار آب از مخزن سد از طریق پی و بدنه است. لذا محاسبه دقیق مقدار دبی نشت از بدنه و پی سد از جهات فنی و اقتصادی حائز اهمیت فراوانی است. آنالیز نشت در طراحی یک سد خاکی از لحاظ ایمنی سد نیز مهم میباشد زیرا جریان آب در بدنه و پی سد باعث بوجود آمدن فشار حفرهای و نیروهای تراوشی میشود، که اگر مقدار این نیروها در حد مجاز نباشد، پایداری مصالح بدنه و پی سد دچار مشکلات عمدهای از قبیل رگاب و آب شستگی خواهد شد، که در نتیجه به خرابی سد خواهد انجامید. لذا به منظور جلوگیری از خرابیهای حاصل از زه آب، مقدار جریان زه در بدنه و شالوده سد خاکی تعیین شود. در این مقاله به منظور آنالیز نشت در سد خاکی رودبار لرستان (مطالعه موردی) از مدلسازی عددی در نرمافزار Slideاستفاده شده است. نتایج حاصل از مدلسازی عددی و محاسبات زه آب عبوری از مقطع عرضی پی و بدنه سد رودبار لرستان نشان میدهد که به طور سالیانه برابر با 629584 متر مکعب برآورد میشود که معادل 27/0 درصد حجم آب سد (1724 متر مکعب در روز: سهم بدنه سد 98 درصد و سهم پی سنگی 2 درصد) میباشد که با توجه به جنس مصالح هسته قابل قبول ارزیابی میشود. همچنین مدلسازی انجام شده نشان میدهد سد خاکی رودبار لرستان دارای ضریب ایمنی بسیار بالایی در برابر پدیده رگاب است.https://www.jiraeg.ir/article_118920_aa9cb21c7e026bac98e6646714ed1c4b.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-524514120210522Laboratory modeling of the vibration due to sawing carbonate and granite ornamental stones using statistical and soft computing methodsمدلسازی آزمایشگاهی ارتعاشات ناشی از برش سنگهای تزئینی کربناتی و گرانیتی با روشهای آماری و هوش مصنوعی5769118924FAسجاد محمدیدانشگاه صنعتی شاهرود0000-0002-1646-7970محمد عطاییاستاد دانشده معدن دانشگاه صنعتی شاهرود0000-0002-7016-8170رضا میکائیلگروه مهندسی معدن، دانشکده مهندسی معدن و مواد دانشگاه صنعتی ارومیهJournal Article20200530In this paper vibration of cutting machine during sawing carbonate and granite ornamental stones was investigated through making a cutting machine on a laboratory scale. For this purpose, properties 7 samples of carbonate stones and 5 samples of granite stones were measured and 211 sawing experiments were performed. Predictives models were developed using different variation of physical and mechanical parameters by incorporating statistical and intelligent methods. The performance of the developed models was evaluated using R2, RMSE, MAPE and VAF criteria for two different types of test datasets consists of Type A and B; data type A included data for rock samples available at the learning stage and data type B included data for rock samples not available in the training phase. The best model for each group of rocks was introduced by taking ranking strategies, evaluation criteria, speed, easiness and reliability of developing method into account. Results indicated that the best model for both rock type was in the form of multivariate nonlinear regression. The similar parameters of these models were depth of cut, feed rate and Schmiazek abrasivity factor. In addition, Young’s modulus and UCS were the special parameters in the carbonate and granite rock models, respectively. These special parameters were in accordance with the finding of sensitivity analysis results.در این پژوهش میزان ارتعاش ناشی از برش سنگهای تزئینی کربناتی و گرانیتی از طریق ساخت یک دستگاه برش در مقیاس آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور پارامترهای 7 نمونه سنگ کربناتی و 5 نمونه سنگ گرانیتی تعیین شده و 211 آزمایش برش صورت گرفته است. مدلهای پیشبینی کننده با ترکیبهای مختلفی از پارامترهای فیزیکی و مکانیکی سنگها با روشهای آماری و هوش مصنوعی ساخته و برسی شدهاند. همچنین عملکرد بهترین مدلها بر اساس چهار معیار برای دو نوع از دادههای آزمون شامل دادههایی که جنس سنگ آنها در ایجاد مدل موجود بوده و دستهای که نوع سنگ آنها در ایجاد مدل موجود نبوده ارزیابی شده است. در نهایت بر اساس <br /> استراتژیهای مختلف اولویتبندی، نتایج معیارهای ارزیابی، سرعت، سهولت و قابلیت اطمینان روش ایجاد مدل، بهترین مدل برای هر خانواده از سنگها معرفی شده است. نتایج نشان داده است که بهترین مدل برای هر دو خانواده از سنگهای کربناتی و گرانیتی به صورت مدل رگرسیون چند متغیره غیرخطی است. پارامترهای مشترک ورودی در این دو مدل عمق برش، نرخ برش و فاکتور سایندگی شیمازک بوده است. علاوه بر این پارامترها، در سنگهای کربناتی مدول یانگ و در سنگهای گرانیتی مقاومت فشاری تک محوری نیز جزو پارامترهای ورودی بودهاند که مطابق با نتایج تحلیل حساسیت برای تعیین تأثیرگذارترین پارامترها در هر خانواده از سنگها بوده است.https://www.jiraeg.ir/article_118924_d095ce2957577d69fbb04e55d0c5112c.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-524514120210522Experimental study of the effect of time delay on blasting weaknessمدلسازی فیزیکی به منظور بررسی اثر زمان تأخیر بر روی سستشدگی ناشی از انفجار7184118925FAمحمد عطاییاستاد دانشده معدن دانشگاه صنعتی شاهرود0000-0002-7016-8170حسین علی اکبری بیدختیدانشگاه صنعتی شاهرودJournal Article20200329In this paper, the effect of time delay interval on blast-induced weakness has been studied. For this purpose, three similar concrete blocks with dimensions of 50 ×30×14 cm have been constructed and a number of experiments have been designed and performed on these blocks. In each block, three rows with three blastholes in each row have been drilled. The diameter of the blastholes is 6 mm and pacing and burden were designed 75 and 50 mm, respectively, giving an S/B ratio of 1.5. Twelve points were arranged on the blocks in four lines and three rows to measure ultrasonic wave velocity before and after delay blasting. Blocks were blasted by detonating cord of 12 g/m in three different delay time intervals between rows including 25, 50, and 75 millisecond. Weakness index was defined by incorporating difference of ultrasonic wave velocity in intact and blasted blocks. The results were analysed and discussed for different measuring directions and contour plot of weakness in blocks was plotted. This study concludes that increasing of time delay interval has different effect on the magnitude and distribution of weakness.در این مقاله تأثیر فاصله زمانی تأخیر بر روی سست شدگی ناشی از انفجار مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور سه بلوک بتنی مشابه با ابعاد 14*30*50 سانتیمتر ساخته شده است و تعدادی آزمایش بر روی این بلوکها طراحی و انجام شده است. در هر بلوک 3 ردیف چال و در هر ردیف 3 چال حفر شده است. قطر چالها 6 میلیمتر و بارسنگ و فاصله ردیفی الگوی انفجار به ترتیب 50 و 75 میلیمتر با نسبت S/B برابر با 5/1 در نظر گرفته شده است. برای اندازهگیری سرعت موج فراصوت پیش و پس از انفجار ، دوازده نقطه بر روی بلوکها در چهار خط و سه ردیف پیاده شده است. بلوکها با استفاده از فتیله انفجاری 12 میلیگرم بر متر در سه فاصله زمانی تأخیر بین ردیفی متفاوت ( 25، 50 و 75 میلیثانیه) آتشکاری شد. شاخص سستشدگی با ترکیب تفاوت مقدار سرعت موج فراصوتی در بلوکهای سالم و آتشکاری شده تعریف شد. نتایج برای جهتهای مختلف اندازهگیری مورد تجزیه و تحلیل و بحث قرار گرفت و نقشه خطوط همتراز سستشدگی بلوکها نیز ترسیم شد. نتیجه حاصل از این مطالعه نشان داد که افزایش فاصله تأخیر زمانی تأثیر متفاوتی بر روی مقدار و توزیع سستشدگی دارد.https://www.jiraeg.ir/article_118925_0f24bb36ad17e559c68b3c8e44930eec.pdfانجمن زمین شناسی مهندسی ایراننشریه انجمن زمین شناسی مهندسی ایران2228-524514120210522Geological Engineering Studies of Marine Sediments, Northwestern Persian Gulfمطالعه خصوصیات زمین شناسی مهندسی رسوبات دریایی در شمال غرب خلیج فارس8595122360FAمریم فتاحی بندپیدانشجوی دکترای زمین شناسی مهندسی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد،
مشهد ، ایرانناصر حافظی مقدسعضو هیات علمی گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانمحمد غفوریعضو هیات علمی گروه زمین شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانسید رضا موسوی حرمیعضو هیات علمی گروه زمین شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانسجاد کاظم شیرودیشرکت نفت فلات قاره، تهران، ایرانJournal Article20200513Having knowledge about geological and engineering properties of marine sediments, is very important to perform stability analysis of offshore structures. In this paper, the geological engineering characteristics of marine sediments (from seabed to a maximum depth about 30 meters below seabed) was investigated in three oil and gas fields located in the northwestern Persian Gulf. In the first step, geotechnical database of study area was developed based on studies carried out by marine geotechnical labs and oil companies in Persian Gulf. Then, the distribution of physical and mechanical properties of marine sediments with depth and also their relation to the other parameters were studied and some graphs and geological/geotechnical profiles were drawn.The results showed that the physical and mechanical characteristics of these sites are influenced by the distance from the Iranian coast, water depth and distance from Arvand Rud river delta. Generally, from siteI to siteIII, the grains size, and liquid limit of fine-grained and strength of subseafloor sediments were increased. The thickness of soft sediments was decreased from siteI to siteIII. By evaluating the percent of carbonate content, it was found that with distance from the coast, the percent of carbonate content in subseafloor sediments were decreased. So, the least amount of carbonate content was observed in site III. According to the result of PI versus PL/LL graph, Illite is the most abundant clay mineral in the study area.شناخت خصوصیات زمین شناسی و مهندسی رسوبات بستر دریا در رابطه با ارزیابی پایداری سازه های دریایی در میدان های نفت و گاز، از اهمیت قابل توجهی برخوردار می باشد. در این مطالعه، خصوصیات زمین شناسی مهندسی رسوبات دریایی به طور متوسط تا عمق 30 متر از بستر دریا، در سه میدان از میدان های نفت و گاز واقع در شمال غرب خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله اول بر اساس گزارش ها و اطلاعات شرکت نفت و آزمایشگاه ها و شرکت های ژئوتکنیک دریایی، اقدام به تهیه بانک اطلاعات ژئوتکنیک در محدوده مورد مطالعه گردید. سپس پارامترهای فیزیکی و مکانیکی رسوبات در سایت های مورد مطالعه نسبت به تغییرات عمقی و جانبی مورد بررسی قرار گرفت و نمودارها و نیمرخ های زمین شناسی رسم شد. نتایج نشان دادند که مشخصات فیزیکی و مکانیکی این سایت ها تحت تاثیر تاریخچه زمین شناسی خلیج فارس، فاصله از ساحل ایرانی، عمق آب و همچنین فاصله از دلتای اروند رود می باشند. بطور کلی پارامترهایی مانند اندازه ذرات، حد روانی و مقاومت رسوبات از سایت I به سمت سایتIII روندی افزایشی را نشان می دهند. ضخامت افق رسوبات نرم و سست از سایتI به سایت III کاهش می یابد. با بررسی میزان کربنات مشخص شد که با فاصله از ساحل و به سمت دلتای اروند رود از میزان کربنات کاسته شده است بطوریکه کمترین مقدار آن در سایتIII تعیین شد. همچنین با بررسی نمودار نوع کانیها مشخص شد که بخش اعظم رسوبات در هر سه سایت کانی ایلیت می باشد.https://www.jiraeg.ir/article_122360_9ee3ada9510dae583dbffcc5ee0f3b48.pdf